Η αιμορροϊδική νόσος είναι μια καλοήθης πάθηση και δεν συσχετίζεται με
θνητότητα. Η θεραπεία στα αρχικά στάδια είναι συντηρητική και στοχεύει στην
ανακούφιση του ασθενούς από τα συμπτώματα και στην ανακοπή της εξέλιξης της
νόσου.
Η συντηρητική αντιμετώπιση ορισμένων συμπτωμάτων όπως: ο κνησμός,
το καύσος, η αιμορραγία, η βλεννώδης έκκριση και ο πόνος, αρχίζει με την
καλή υγιεινή της περιπρωκτικής περιοχής και τη ρύθμιση των
κενώσεων. Η υγιεινή της περιοχής περιλαμβάνει εδρόλουτρα με χλιαρό νερό
και κατάργηση του χαρτιού τουαλέτας. Τα ζεστά μπάνια με ζεστό νερό
βοηθάνε, επειδή χαλαρώνουν οι μύες του πυελικού εδάφους.
Η ρύθμιση των κενώσεων επιτυγχάνεται με τροφές πλούσιες σε υπόλειμμα
και χρήση ελαφρού υπακτικού για να γίνουν τα κόπρανα μαλακά και να μην
τραυματίζουν την περιοχή του πρωκτού. Η κατανάλωση έξι έως οκτώ ποτηριών με
υγρά μαλακώνουν τα κόπρανα και διευκολύνει την αποβολή τους. Με αυτό
τον τρόπο μειώνεται η πίεση και το σφίξιμο και αποφεύγεται η πρόπτωση των
αιμορροΐδων.
Επί ερεθισμού του δακτυλίου μπορεί να χρησιμοποιηθούν υπόθετα και αλοιφές με
τοπική αντιφλεγμονώδη και επουλωτική δράση. Ουσίες που περιέχουν κορτιζόνη
δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για περισσότερες από 14 ημέρες, επειδή προκαλούν
ατροφία του δέρματος αλλά και σοβαρές μορφές περιπρωκτικής δερματίτιδας,
που μπορεί να είναι πιο βασανιστική και δυσίατη από τις ίδιες τις αιμορροΐδες.
Οι παραπάνω συντηρητικές μέθοδοι θεραπείας εφαρμόζονται για διάστημα μέχρι
και δύο εβδομάδων.
Μια πλειάδα
επεμβατικών τεχνικών έχουν εφαρμοστεί και έχουν προσφέρει σημαντική βοήθεια στη
θεραπεία της αιμορροϊδοπάθειας. Οι επεμβατικές μη χειρουργικές μέθοδοι που
χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της αιμορροϊδικής νόσου έχουν σαν στόχο τη
συρρίκνωση των αιμορροΐδων. Οι επεμβάσεις αυτές είναι ουσιαστικά ανώδυνες,
επειδή εφαρμόζονται σε περιοχή χωρίς νευρικές απολήξεις και αισθητικότητα.
Οι
σπουδαιότερες από αυτές είναι οι κάτωθι:
Περίδεση των
αιμορροΐδων με ελαστικό δακτύλιο: Η θεραπεία αυτή είναι απλή, σύντομη, ανώδυνη και
εφαρμόζεται στο ιατρείο χωρίς αναισθησία. Έχει ένδειξη σε
συμπτωματικές αιμορροΐδες χωρίς μόνιμη πρόπτωση, δηλαδή βαθμού 1ου έως 3ου.
Οι ελαστικοί
δακτύλιοι τοποθετούνται διαμέσου του πρωκτοσκοπίου στην βάση των αιμορροΐδων,
τουλάχιστον 1 εκατοστό πάνω από την οδοντωτή γραμμή για να
αποκοπεί η αιμάτωση. Στο σημείο αυτό δεν υπάρχουν νευρικές απολήξεις και η
μέθοδος δεν πονάει. Οι αιμορροΐδες ατροφούν περίπου σε μία εβδομάδα. Η ίνωση
που δημιουργείται από την πληγή συγκρατεί τις αιμορροΐδες στη φυσιολογική θέση
και εμποδίζει την πρόπτωσή τους έξω από το χείλος του πρωκτού.
Σκληροθεραπεία: Με την τεχνική αυτή επιδιώκεται:
α) η επίσχεση της αιμορραγίας με τη θρόμβωση των αιμοφόρων τριχοειδών και
β) η συγκόλληση του βλεννογόνου με τους υποκείμενους ιστούς.
Η
σκληρυντική ουσία ενίεται στο μίσχο της αιμορροΐδας κάτω από το
βλεννογόνο και όχι μέσα στη φλέβα. Κάθε φορά ενίονται 5 ml σκληρυντικής ουσίας
με ειδική σύριγγα. Οι ενέσιμες σκληρυντικές ουσίες είναι
η φαινόλη 5% σε αραχιδέλαιο και η κινίνη 20%.
Μετά τη
σκληροθεραπεία δημιουργείται τοπικά άσηπτη φλεγμονή και ανάπτυξη συνδετικού
ιστού γύρω από τα αγγεία με αποτέλεσμα τη μείωση προσφοράς αίματος στις αιμορροΐδες,
αλλά και τη συγκόλληση του βλεννογόνου στους υποκείμενους μυς. Με τον τρόπο
αυτό συρρικνώνονται οι φλέβες και συστέλλονται οι αιμορροΐδες.
Μετά την
ενεσιοθεραπεία δεν χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα και ο ασθενής μπορεί να
επιστρέψει άμεσα στις συνήθεις δραστηριότητες. Μπορεί να αισθανθεί μόνο ένα
αίσθημα βάρους στο πρωκτό και ήπιο πόνο. Ενδεχόμενη μικρή αιμορραγία σταματάει
μετά από 24 – 48 ώρες. Ο επανέλεγχος γίνεται μετά από 4 – 6 εβδομάδες, οπότε
και επαναλαμβάνεται η σκληροθεραπεία, εφόσον εξακολουθούν τα συμπτώματα..
Η τεχνική
έχει άριστα αποτελέσματα στις αιμορροΐδες 1ου βαθμού και πολύ καλά στις 2ου
βαθμού. Το συνολικό ποσοστό επιτυχίας ανέρχεται στο 70%.
Μέθοδοι καυτηριασμού: Μια σειρά από
μεθόδους καυτηριασμού έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές για τη
θεραπεία των αιμορροΐδων. Χρησιμοποιούνται μόνο εφόσον αποτύχουν οι άλλες
συντηρητικές μέθοδοι. Η διαδικασία αυτή μπορεί να εφαρμοστεί με διπολική
διαθερμία, με υπέρυθρη ακτινοβολία, με Laser ή γαλβανικό ρεύμα.
Με τη χρήση
ειδικής συσκευής που εκπέμπει υπέρυθρη ακτινοβολία στον αγγειακό μίσχο της
αιμορροΐδας, επιτυγχάνεται η πήξη της. Η καταστροφή των ιστών γίνεται σε βάθος
3 χιλιοστά και έτσι καταστρέφονται τα τροφοφόρα αγγεία, ο δε βλεννογόνος
καθηλώνεται στους υποκείμενους ιστούς με την ανάπτυξη συνδετικού ιστού. Δεν
έχουν παρατηρηθεί επιπλοκές της μεθόδου και ο ασθενής δεν χρειάζεται ιδιαίτερη
μετεγχειρητική φροντίδα.
Κρυοθεραπεία: Με τη μέθοδο αυτή η
αιμορροΐδα προσβάλλεται με ψύξη, η οποία προκαλεί νέκρωση και απόπτωση, η δε
επούλωση γίνεται κατά δεύτερο σκοπό. Εφαρμόζεται για τις εσωτερικές και τις
εξωτερικές αιμορροΐδες 2ου και 3ου βαθμού, σε επίπεδο ιατρείου και δεν απαιτείται
ειδική μετεγχειρητική αγωγή.
Η ψύξη
γίνεται με την επαφή της αιμορροΐδας με ένα καθετήρα, ο οποίος ψύχεται είτε με
υγρό άζωτο είτε με υγρό υποξείδιο του αζώτου. Ο καθετήρας συνδέεται με ένα
κύλινδρο που περιέχει το υγρό ψύξης που ρέει στην κορυφή. Η αιμορροΐδα ψύχεται
για 30΄΄ – 90΄΄, οπότε αυτή θρομβούται, νεκρώνεται και ακολούθως αποπίπτει μετά
από μια βδομάδα.
Αν και η μέθοδος έχει καλά αποτελέσματα, εν τούτοις
δεν χρησιμοποιείται ευρέως στη κλινική πράξη, λόγω του υψηλού κόστους και του
μεγάλου ποσοστού επιπλοκών.
Διαστολή του
δακτυλίου: Η διαστολή
ελαττώνει τον τόνο του σφιγκτήρα με αποτέλεσμα την ομαλοποίηση της αιματικής
κυκλοφορίας και την εξάλειψη των συμπτωμάτων. Αναφέρεται ως μέθοδος Lord
από το όνομα του ΄Αγγλου χειρουργού που την επινόησε και έχει σαν αρχή
την κατάργηση του σπασμού, που προκαλείται λόγω του τοπικού ερεθισμού.
Εκτελείται υπό αναισθησία με την ήπια και προοδευτική διαστολή του πρωκτικού
δακτυλίου μέχρι 4 δακτύλων, για χρονικό διάστημα 4-5 λεπτών. Η διαστολή αυτή
προκαλεί ρήξη μόνο των ινωδών δακτυλιοειδών δεσμίδων από χρόνια φλεγμονή
(ίνωση) και ουδέποτε ρήξη των μυικών ινών του σφιγκτήρα.
Όταν η
διαστολή γίνεται ήπια και με κανόνες από έμπειρο γιατρό, δεν έχει επιπτώσεις
στη λειτουργία του πρωκτικού σφιγκτήρα, γιατί το αποτέλεσμα της διαστολής δεν
είναι μόνιμο και αποκαθίσταται γρήγορα.
Η μέθοδος
αυτή μπορεί να εφαρμοστεί σε νέους ανθρώπους ειδικότερα εάν συνυπάρχει και
ραγάδα. Αντενδείκνυται σε άτομα άνω των 60 ετών και στις γυναίκες, επειδή ο
σφιγκτήρας είναι χαλαρός από τις γέννες.
Πλάγια έσω
σφιγκτηροτομή: Είναι μία
διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδος για τη μείωση του τόνου του έσω σφιγκτήρα.
Ακολουθεί την ίδια λογική με τη διαστολή, με τη διαφορά ότι αυτή είναι μόνιμη
και τα αποτελέσματα είναι άμεσα και οριστικά. Δεν παρουσιάζονται επιπλοκές ούτε
σοβαρά λειτουργικά προβλήματα. Η μετεγχειρητική περίοδος είναι τελείως ανώδυνη,
το ίδιο και η πρώτη κένωση. Η λύση του προβλήματος θεωρείται οριστική, ενώ η
πιθανότητα υποτροπής της νόσου είναι μικρή.
Η μέθοδος
Longo χρησιμοποιεί ένα μηχάνημα κυκλικού αναστομωτήρα (Stapler), το οποίο
αφαιρεί δακτυλιοειδώς ένα τμήμα βλεννογόνου του ορθού μαζί με τους
τελικούς κλάδους των αιμορροϊδικών αρτηριών. Η γραμμή συρραφής γίνεται σε
απόσταση 2 cm πάνω από την «οδοντωτή γραμμή», σε μια περιοχή που απουσιάζουν οι
νευρικές απολήξεις.
Με τη μέθοδο
αυτή επιτυγχάνεται η επανατοποθέτηση του προσπίπτοντος αιμορροϊδικού ιστού στη
φυσιολογική ανατομική θέση, χωρίς να κοπούν οι ευαίσθητες νευρικές απολήξεις.
Επειδή διακόπτεται η αρτηριακή αιμάτωση, οι αιμορροΐδες συρρικνώνονται και
εξαφανίζονται. Η μέθοδος εφαρμόζεται στα στάδια 2,3 και 4 της
αιμορροϊδοπάθειας.
Τα
πλεονεκτήματα της μεθόδου Longo είναι τα ακόλουθα:
- Η επέμβαση δεν έχει
μετεγχειρητικό πόνο, επειδή δεν υπάρχει χειρουργικό τραύμα σε περιοχή με
νευρικές απολήξεις.
- Ο ασθενής επανέρχεται στην
εργασία του και σε πλήρη φυσική δραστηριότητα από την επομένη ημέρα του
χειρουργείου.
- Η εντερική λειτουργία
επανέρχεται άμεσα μετά το χειρουργείο και δεν υπάρχει πόνος κατά την
αφόδευση.
- Η επέμβαση δεν γίνεται στην
περιοχή του πρωκτού και έτσι αποφεύγονται σοβαρές επιπλοκές, όπως είναι: ο
τραυματισμός των σφιγκτήρων, η ακράτεια, η μετεγχειρητική στένωση
του πρωκτού κ.α..
- Είναι «ανατομική» επέμβαση,
επειδή αποκαθιστά την ανατομία της περιοχής στην φυσιολογική κατάσταση.
Συμπερασματικά,
η αιμορροϊδεκτομή με τη μέθοδο Longo είναι καλά ανεκτή χωρίς μετεγχειρητικό
πόνο. Η εκτέλεση της απαιτεί εμπειρία και καλή γνώση της περιοχής και σε
έμπειρα χέρια είναι απλούστατη τεχνικά. Η πιθανότητα επιπλοκών είναι ελάχιστη
και ασήμαντη. Επιτρέπει την ταχύτατη αποκατάσταση της αιμορροϊδικής νόσου
με γρήγορη επάνοδο του ασθενούς σε πλήρη δραστηριότητα. Θεραπεύει ριζικά και
αποτελεσματικά την πάθηση, γιατί αντιμετωπίζει ακριβώς την αιτία της.
Η μέθοδος HAL ή THD
Η πληρέστερη
κατανόηση της αιτιοπαθογένειας της αιμορροϊδικής νόσου οδήγησαν στην ανάπτυξη
μοντέρνων, λιγότερο ακρωτηριαστικών και περισσότερο αναίμακτων μεθόδων για την
οριστική θεραπεία των αιμορροΐδων. Η γνώση της ανατομίας των
αιμορροϊδικών αγγείων, η άμεση σχέση της αιματικής ροής με τη δημιουργία των
αιμορροϊδικών όζων και η πρόοδος της τεχνολογίας των υπερήχων, αποτέλεσαν τη
βάση για την ανάπτυξη μιας πρωτοποριακής μεθόδου: «της απολίνωσης των
αιμορροϊδικών αρτηριών με τη χρήση υπερήχων». Η μέθοδος φέρει διεθνώς και την
ονομασία HAL ή THD.
Η απολίνωση
των αιμορροϊδικών αρτηριών με τη βοήθεια των υπερήχων είναι μια μοντέρνα,
ελάχιστα επεμβατική μέθοδος για την ανώδυνη θεραπεία της αιμορροϊδικής νόσου.
Με ένα
ειδικό πρωκτοσκοπικό εργαλείο εντοπίζονται οι αιμορροϊδικές αρτηρίες με
τη βοήθεια ενσωματωμένων υπερήχων. Οι αρτηρίες αυτές απολινώνονται με
ειδικά ράμματα και έτσι διακόπτεται η αιματική ροή προς τις αιμορροΐδες, οι
οποίες παύουν να τροφοδοτούνται με αίμα, ατροφούν και συρρικνώνονται. Με το
ίδιο ράμμα μπορεί να γίνει και ανάρτηση των προσπιπτουσών αιμορροΐδων, οι
οποίες καθηλώνονται στη φυσιολογική τους θέση. Ο χειρισμός αυτός λέγεται αιμορροϊδοπηξία.
Στη περιοχή
που γίνονται οι χειρουργικοί χειρισμοί, δεν υπάρχουν νευρικές απολήξεις και δεν
προκαλείται μετεγχειρητικός πόνος. Δεν απαιτείται τομή στο δέρμα ή στο
βλεννογόνο του πρωκτού με νυστέρι ή με άλλο εργαλείο διατομής. H χρήση γενικής
αναισθησίας δεν είναι απαραίτητη.
Ο μέσος
χρόνος υλοποίησης της επέμβασης είναι περίπου μισή ώρα. Μετά την επέμβαση ο
ασθενής νοσηλεύεται για λίγες ώρες και μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του την
ίδια ημέρα και στις καθημερινές του ασχολίες την επομένη. Μετεγχειρητικά δεν
χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα ή φαρμακευτική αγωγή.
Η απολίνωση
των αιμορροϊδικών αρτηριών με τη χρήση υπερήχων αποτελεί τη νεότερη μέθοδο
θεραπείας της αιμορροϊδικής νόσου και εφαρμόζεται τόσο σε περιπτώσεις αιμορραγίας
όσο και σε περιπτώσεις που συνυπάρχει πρόπτωση των αιμορροΐδων. Στην πράξη
είναι η μόνη μέθοδος που μπορεί να αντιμετωπίσει την αιμορροϊδική νόσο σε όλα
της τα στάδια, δηλαδή αφορά αιμορροΐδες 1ου έως και 4ου βαθμού. Ειδικά
για αιμορροΐδες που αιμορραγούν τα αποτελέσματα είναι άμεσα.
Τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα είναι εξαιρετικά
καλά. Η τεχνική αυτή αφήνει ακέραιο τον σφιγκτήρα και το ορθό έντερο, συνεπώς
επιπλοκές που έστω και σπάνια έχουμε με τις άλλες μεθόδους (στένωση, ακράτεια,
αιμορραγία κλπ), δεν υπάρχουν
Η επέμβαση κατά Milligan-Morgan
Σε πολύ
προχωρημένες περιπτώσεις αιμορροϊδοπάθειας (4ου βαθμού) όπου συνυπάρχει
ίνωση και δεν μπορούν να επανέλθουν οι αιμορροΐδες στην φυσιολογική τους θέση,
είναι απαραίτητη η χειρουργική αφαίρεση με την επέμβαση Milligan-Morgan.
Είναι η πιο γνωστή χειρουργική μέθοδος, η οποία εφαρμόζεται εδώ και πάρα πολλά
χρόνια (1937) και έχει το διαχρονικό κύρος της ριζικής αιμορροϊδεκτομής με τα
καλύτερα αποτελέσματα.
Η εγχείρηση
αυτή αφήνει τραυματική επιφάνεια στο πρωκτικό σωλήνα και προκαλεί κάποιου
βαθμού μετεγχειρητικό πόνο. Είναι η επέμβαση που παρέχει τις περισσότερες
πιθανότητες πλήρους ίασης, ειδικά στις αιμορροΐδες 4ου βαθμού. Σε
συνύπαρξη ραγάδας και σε περιπτώσεις υπερτονίας του σφιγκτήρα, συνιστάται να
γίνεται και πλάγια έσω σφιγκτηροτομή.
Η μετεγχειρητική πορεία είναι άριστη σε σχέση με την κλασσική
αιμορροϊδεκτομή και ο μετεγχειρητικός πόνος σαφώς ανεκτός και η επούλωση του
χειρουργικού τραύματος ταχύτερη
|